TERMESSOS ÖRENYERİ

Termessos Pisidia Bölgesi'nin "Milyas" olarak anılan güneybatı bölümünde, bugün "Güllük" adını taşıyan Solymos Dağı'nın dorukları arasındaki vadide, Anadolu'nun en eski halklarından Luvi'lerin soyundan gelme Solym'ler tarafından kurulmuÅŸ önemli bir antik kenttir. Antalya-Korkuteli karayolunun 24. km'den sola tırmanan özel yolla, Güllük Dağı'ndaki kalıntılara ulaşılabilir.
Åžehrin tarih sahnesine çıkışı Büyük Ä°skender'in M.Ö. 333'te kenti kuÅŸatması ve Termesosluların güçlü bir savunma yaparak kenti teslim etmemesiyle olmuÅŸtur. Ä°skender'in ölümünden sonra kent Ptolemyler tarafından alınmıştır. M.Ö. 189 yılında komÅŸu ÅŸehir Ä°sinda'yı zapteden Termessos'lular Ä°sinda halkının ÅŸikayeti üzerine Anadolu'daki Roma kuvvetleri komutanı Manlius Vulso tarafından cezalandırılmışlardır. Büyük ihtimalle aynı tarihlerde Termessos ile Likya BirliÄŸi arasında bir savaÅŸ da söz konusuydu. M.Ö. 71'de Roma ile arasında "dostluk ve ittifak" bulunan Termessos'un iÅŸlerinde bağımsız olduÄŸu ve kendi kanunlarını kendileri yapacakları konusu da Roma senatosunca kabul ve tasdik edilmiÅŸtir. M.Ö. 36'dan 25'e kadar Galatia'lı Amyntas'ın Pisidya'nın diÄŸer kentleriyle Termessos'u da yönettiÄŸi bilinmektedir.

Åžehrin kalıntıları, Antalya-Korkuteli karayolu üzerindeki Yenicekahve yakınında bulunan Hellenistik Devir suru ile baÅŸlar ve Güllük Dağı'nın zirvesine kadar devam eder. Otoparktan sonra ÅŸehre tırmanan patika takip edildiÄŸinde, saÄŸ yanda Ä°mparator Hadrian Devrinde yapılmış Ä°on düzenindeki tapınağın basamak ve anıtsal giriÅŸine rastlanır. AÅŸağı ÅŸehir surları ve su kaynağının bulunduÄŸu alandan güneye doÄŸru tırmanmaya devam edilirse, solda yer yer birinci katı ayakta kalmış Gymnasium'a ulaşılır. Birçok oda ve salondan oluÅŸan yapının güneybatısında, arkalarında dükkânlar bulunan sütunlu cadde yer alır. Hemen yakınında kanalizasyon ÅŸebekesinin mükemmelliÄŸini gösteren kanallar hala görülebilir.

DüzlüÄŸe çıkıldığında, orman gözetleme noktasına giden patikanın solunda ÅŸehrin birçok resmi yapısının bulunduÄŸu alana ulaşılmış olur. Düzlükteki ilk kalıntı agoraya aittir. Batısındaki portiko veya stoa, II. Attalos zamanında (M.Ö. 159–138) inÅŸa edilmiÅŸ olup Dor düzenindedir.

Agoranın doÄŸusunda, yamaca yaslanmış olan ve Antalya Körfezi'ni görebilen konumdaki tiyatro yer alır. Tiyatronun yaklaşık 100 m güneybatısında çatı yüksekliÄŸine kadar ayakta duran meclis binası bulunmaktadır. Agoranın doÄŸusundaki düzlükte ise birbirine geçiÅŸli 5 adet sarnıç, derinlik ve geniÅŸlik açısından benzersizdir. Åžehrin güneybatısında, "Kurucunun Evi" olarak adlandırılan Roma tipinde fevkalade güzel bir villanın kalıntıları yer almaktadır. Cephe duvarı Dor düzeninde olan ve 6 m. yüksekliÄŸe eriÅŸen yapı, kapısının sol tarafındaki kitabeden dolayı 'Kurucunun Evi" adını almıştır. Termessos, çok sayıda tapınaÄŸa ve çok geniÅŸ mezarlık alanlarına sahiptir. Mezarlarının çeÅŸitliliÄŸi ve bezemeleri oldukça zengindir. Bunlardan Büyük Ä°skender döneminin önemli komutanlarından Alketas'ın mezarı (M.Ö. 319) ve diÄŸerleri ÅŸehir tarihine ışık tutmaları açısından da önemlidir. Anıtsal mezarların yanında çok sayıda savaÅŸçılıklarını betimleyen kalkan motifli lahit, mezarlık alanında oldukça geniÅŸ bir yer kaplar. Antalya Müzesi'nde Termessos'a ait en ilginç eser "Lahitler Salonu"nda sergilenen "Köpek Lahdi"dir. Stefanos adlı köpeÄŸe sahibesi tarafından yazılmış ÅŸiirsel kitabe benzersiz olmasıyla ayrı bir önem taşır.

tiyatroantikromabüyükiskendertarihikalıntılar