İLK ŞEHİTLER ANITI ÇANAKKALE

Çanakkale şehitler abidesini ziyaret ettikten sonra Morto koyundan yolumuza devam ediyoruz. Yol ileride ikiye ayrılıyor İlk Şehitler anıtın gösterdiği istikamette yolumuza devam ediyoruz. Karşımıza Seddülbahir (denizin seddi) köyü çıkıyor. Köy içinden düz olarak yola devam ettiğimizde İlk Şehitler anıtına ve Seddülbahir kalesine varıyoruz. Osmanlı donanmasının 1657 yılında IV. Mehmet zamanında, Venedik, papalık ve malta gemilerinden oluşan donanmaya bugünkü kepez açıklarında yenilmesinden dolayı Çanakkale boğazının tahkimi için yeni tedbirlerin alınması zorunluluğu ortaya çıktı.Boğazın Ege denizine açılan kısmında karşılıklı iki kale daha inşa edildi. Bunların masrafları IV. Mehmet’in annesi Turhan Sultan tarafından karşılandı. Kale sadrazam Köprülü Mehmet Paşa kontrolünde Mimar Mustafa Ağa ile Frenk Ahmet Paşa’ya yaptırıldı. 1657 yılında yapımına başlanan kaleler 1659 yılında tamamlandı. Anadolu yakasındakine Kumkale, Avrupa yakasındakine ise Hakaniyye diğer adı ile Seddülbahir kalesi denildi. Almanya tarafından Osmanlı devletine verilen iki geminin Goeben ve breslav’un Rus limanlarını bombalaması ile Almanya yanında savaşa giren Osmanlı devleti ilk saldırısını 3 Kasım 1914 tarihinde alır. 3 Kasım günü Seddülbahir kalesi 2 adet 280/22’lik 2 adet 260/22’lik 2 adet 240/22’lik top 2 adet 3,7 mm. Uçaksavardan oluşan bir ateş gücüne sahipti. 3 Kasım 1914 sabahı saat 06:40 ta önde iki İngiliz (İndefatigable, inflexble) bunun arkasında iki Fransız ( önde Bouvet, arkada Republic sistemi bir zırhlı) ve bunları 1500 metre mesafeden takip eden iki kruvazör, arkalarında 6 torpido, bunların arkasında iki bacalı eski sistem İngiliz zırhlısı ve diğerleri olmak üzere 28 parçadan oluşan bir filo boğaz girişine yaklaşmaya başladı. Büyük altı parçadan İndefatigable, inflexble, Seddülbahir karşısına diğerleri Anadolu yönünde Fransız gemileri merkezde olmak üzere vaziyet aldılar. Sabah 06:50 de boğazı tahminen 14.000 metre mesafeden bombardımana başladılar. Bu bombardıman toplam 17 dakika sürdü. Bataryalarımızın hiçbiri ateş açacak durumda değil idi nedeni gayet basit menzilimizin 12.000 olması. Bombardımana yalnız Ertuğrul ve Orhaniye tabyaları 4 mermilik atış ile karşılık verdiler. Bu 17 dakikalık bombardımanın tesiri pek mühimdir. Zayiatımız 81 er ve 5 subayın şahadetidir. Bu askerlerimizden bulunabilen en büyük parça yumruğum büyüklüğündedir. Bu askerlerimizi müstahkem mevki komutanı Cevat Paşa kendi elleri ile kalenin yanına, görmüş olduğunuz bu alana defnetmiştir. Bu kayıp mühim çünkü Çanakkale savaşları esnasında müstahkem mevki bu kadar kayıp vermedi. İtalya seferinde de buraları bombardımana maruz kalmıştı fakat hiç zayiat verilmemişti. Bu 17 dakikalık bombardıman Seddülbahir de büyük tahribata yol açtı. Fransızlar Kumkale’yi İngilizler ise Seddülbahir ve Orhaniye tabyalarını ateş altına alıyorlardı. Seddülbahir hariç diğerlerinde zayiat az idi. Birkaç gün içinde tamiri mümkün oldu. Fakat Seddülbahir tabyası havaya uçmuştu. Bunun sebebi ise bombardıman sırasında iki merminin cephaneliğe isabet etmesidir. Bunun sebebi de İtalya muharebesinde bir sakınca görülmediğinden büyük miktarda siyah barutun (38 ton barut ve 360 adet ağır top mermisi) cephanelikte bırakılmış olmasıdır. Merminin isabet etmesiyle siyah barut infilak eder ve kaleyi havaya uçurur. Bir iki top kısa zamanda tamir edilmiş olsa da diğerlerinin tamiri uzun zaman almıştır. Bu saldırıda Osmanlı devleti Çanakkale savaşlarında 81 er ve 5 subay olmak üzere ilk şehitlerini verir.

• Cumhuriyet Caddesi Eceabat Belediyesi
• 0286 814 19 19
• info@eceabat.bel.tr
• www.eceabat.bel.tr