EĞRİ MİNARE AKSARAY

Türk İslam dünyasının dünya kültür tarihine kazandırdığı birçok hazine ve değer vardır. Bunlardan birisi de Selçuklu diyarı olan AKSARAY’da bulunan EĞRİ MİNARE’dir. Dünyaca ünlü İtalya’daki Pisa kulesine benzerliği ile dikkat çeken Eğri Minare’nin ilginç hikâyesini Yedikita’nın bu sayısında sizlerle paylaşacağız. Eğri minare diğer adıyla Kızıl minare Orta Anadolunun şirin bir şehri olan Aksaray’da bulunmaktadır. Aksaray‘ın tarihte kendisine mahsus birçok özelliği bulunmaktadır. Fatih Sultan Mehmet Han 1453 yılında İstanbul’u fethettiği zaman şehri İslamlaştırmak maksadıyla Anadolu’dan müslüman halk getirtmiştir. İşte bu müslümanlar Aksaray’dan 1470 yılında mahalle mahalle getirtilerek İstanbul’a yerleştirilmiştir. Keza Aksaray’da sadece dünyada 3 yerde bulunan Ervah Kabristanlığı bulunmaktadır. Ervah hakkında Evliya Çelebi seyahatnamesinde “Bu şehirde yedi binden fazla büyük evliyânın yattığı söylenmektedir. "Dâr'ül-ervâh" denilen bu yere nice defalar nur inmiştir. Üzüntülü olan bir kimse burayı ziyaret etse üzüntüsü gider.” şeklinde anlatılır. Eğri Minare Eğri minare Aksaray’ın en dikkat çeken; ancak Türkiye’de en az bilinen tarihi eserlerinden birisidir. Mimarı tam olarak bilinmediği gibi kim zamanında yaptırıldığı hakkında da şüpheler bulunmaktadır. Birçok kaynakta “Selçuklu Sultanı I. Keyhüsrev tarafından 1221–1236 yıllarında yaptırılmıştır” şeklinde yazmaktadır. Ancak I. Keyhüsrev 1211 yılında vefat etmiştir. İ.Hakkı Konyalı gibi birçok tarihçiye göre ise minareyi I. Keyhüsrev yaptırmıştır. Minarenin yapım yılı esas alındığı zaman minareyi Selçuklu sultanlarından I.Alâeddin Keykubad’ın yaptırdığı ortaya çıkar. Minare Şamlı Mahallesi, Nevşehir Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Horasan harcının kullanıldığı kırmızı tuğladan yapıldığı için Kızıl Minare, ekseninden eğri oluşundan dolayı da Eğri Minare olarak isimlendirilmiştir. Fatih Sultan Mehmet dönemi ve sonrasına ait kaynaklar ile Aksaray Şer’i Sicil Defteri’nde Keyhüsrev Camisi ve Minaresi olarak adı geçer. Eserin 1628 yılında IV. Murad tarafından verilen bir de beratı bulunmaktadır.

• Sofular Mh. 68100 Aksaray