ÇAMLI KÖYÜ GELENEKSEL MUĞLA EVLERİ

MuÄŸla evleri; tasarımları, ahÅŸap iÅŸçilikleri, tavan iÅŸlemeleri ve ÅŸehrin sembolü haline gelmiÅŸ bacaları ile Türk geleneksel mimarisinde özgün bir model oluÅŸturmaktadır. Genelde iyi korunmuÅŸlardır. Geleneksel mimariden doÄŸrudan esinlenmiÅŸ yeni yapıların da MuÄŸla bölgesinde halen diÄŸer bölgelerimize kıyasla daha fazla inÅŸa edildiÄŸi söylenebilir. Bunda kentin yüksek eÄŸitim ve yerel ÅŸuur düzeyi ile yörenin turistik bir bölge olmasının etkileri bulunmaktadır. Kent merkezinde özellikle Hisar dağı eteklerine doÄŸru yoÄŸunlaÅŸan eski MuÄŸla evleri, KarabaÄŸlar Yaylası'ndaki KarabaÄŸlar mahallesi ve Yılanlı Dağı yamacındaki DüÄŸerek mahallesi evleri ile bir arada ele alınabilir.

'Hayat' olarak adlandırılan açık ön sofalar, kuzulu kapı olarak adlandırılan avlu giriÅŸleri, ocaklar, bacalar, uzun ve geniÅŸ saçaklar, tavan süslemeleri, ahÅŸap süslemeli verandalar, duvarlara gömülmüÅŸ dolap biçimli banyolar MuÄŸla evlerinin tipik özellikleri arasındadır. Büyük çoÄŸunluÄŸu avlulu ve iki katlıdır. Bazılarında hayat bölümü sonradan kapatılmıştır. Yakın devirde inÅŸa edilen evlerde ise, 'hayat' doÄŸrudan kapalı olarak yapılmaktadır.

Genel özellikleri, bütün Türk evlerinde olduÄŸu gibi, aile mahremiyeti anlayışının bir ürünü olarak içe dönük olmalarıdır. Özellikle zemin katlarında sokaÄŸa penceresi olan ev yok denecek kadar azdır. Buna karşılık avluya bakan pencerelerin çokluÄŸu dikkat çeker ve açık, yarı açık yaÅŸam mekânlarıyla, geniÅŸ saçaklarla zenginleÅŸtirilir. Bu nedenle, ön cephe özelliÄŸi avlu tarafından ortaya çıktığından, manzara ve güneÅŸ hakimiyetini de dengelemek üzere, evler parsellerin yukarı köÅŸelerine ve kuzeye sağır, güneye açık olarak yerleÅŸirler.

Plan tipleri, 'hayat' ile bunun etrafında yer alan odaların bulundukları konuma ve üst kata çıkan merdivenin yerine göre deÄŸiÅŸiklikler gösterir. Üzerlerinde yer aldıkları parsellerin biçimi ve komÅŸu binaların konumu da planların oluÅŸumunda etkili olabilmektedir. Ancak, genel hatlarıyla merdivenlerin, sofa içindeki yerlere göre ortadan ve yandan merdivenli tipler olarak sınıflama yapmak da mümkündür.

Ortadan merdivenlerde, üst kata çıkış binayı simetrik olarak ikiye ayırdığı gibi, farklı ÅŸekillerde de bölebilir. Ancak her iki durumda da yaygın olan uygulama, merdivenin geriye doÄŸru sokulan bir orta sofadan çıkması ve binanın arka duvarına yaslanmış olmasıdır. Merdiven ahÅŸaptır. Altı depo olarak kullanılır. Her iki yanında simetri hakimse birer veya ikiÅŸer oda yer alır. 'Hayat'a odalara giriÅŸte 45 dereceli kırılmalar bulunur. 'Hayat' avlu cepheleri boyunca uzandığı gibi, sadece merdivenin açıldığı ve oda giriÅŸlerinin bulunduÄŸu orta kısımda da yer alabilir. Bu tiplerde de yaygın olan uygulama orta sofanın bina cephe hattının ilerisine doÄŸru beÅŸgen ÅŸekilde çıkma yapmasıdır. Ortadan çıkan merdivenin yapı kütlesine simetrik olarak ayırmadığı durumlarda ise, 'hayat'ın bir tarafında odalar yer almakta, diÄŸer tarafında ise yine bu bölümün devamı olan yarı açık bir mekân bulunmaktadır. Genellikle, avluya bakan cephelerinde boydan boya 'hayat' bulunan evlerde ise, üst kata merdivenle çıkılır. 'Hayat'ın geniÅŸliÄŸi binanın yanından çıkan merdivenin iki kolunun geniÅŸliÄŸi ile uyum içindedir. Odalar 'hayat'ın gerisinde ve yapının arka duvarına yapılmış olarak yan yana sıralanırlar. Her biri doÄŸrudan 'hayat'a açılır.

Sokaktan evlere kuzulu kapılardan girilir. Bu kapı geniÅŸ iki kanadı olan ve bunlardan genellikle giriÅŸe göre saÄŸ taraftakinin içinden ikinci bir küçük kapı açılan, 2.30 m. yükseklikteki avlu duvarının yüksekliÄŸi ile orantılı, çoÄŸunun üzerinde küçük iki tarafa meyilli. kiremit örtülü, ahÅŸap çatısı bulunan kapılardır.

Avlular, yılın yedi sekiz ayı boyunca yaÅŸanılan, evin kapalı mekânları ve 'hayat'larıyla kullanım bütünlüÄŸü içinde olan, genellikle kayrak taşı ile kaplı bir çoÄŸu havuzlu iç bahçeler ÅŸeklindedir, Duvarlara yakın yerlerde aÄŸaçlar yer almaktadır. Evin bir duvarına bitiÅŸik olarak veya yarım bir konumda tek katlı müÅŸtemilat bulunur. MüÅŸtemilat içinde evin asıl mutfağı, ocağı, kileri ve bazen de banyo yer alır. Ayrıca, temiz su havzaları da bu binanın içinde veya dışındadır.

Yapılar genellikle taÅŸ veya ikinci derecede ahÅŸaptır. Tüm taşıyıcı duvarlar, avlu duvarları, özellikle zemin katlar kireç harcı, kırma-moloz taÅŸ duvarlarla inÅŸa edilmiÅŸtir. Çatı örtüsü olarak alaturka kiremit kullanılır. Çatı dışında duvar üstleri, ocak çıkıntılarının baca halinde daraldığı girintilerin üstleri de yaÄŸmurdan korunacak tüm çıkıntılar bu kiremitle örtülüdür. Ayrıca, bugün MuÄŸla'nın sembolü olarak kabul edilen karakteristik bacadan alaturka kiremitlerle yapılan kendine özgü bir ÅŸapka ile kapatılmıştır.

marmarisçamlı köyüköysedir adası yakınıgelenekselmuğlaevleri360vrsanalturviar turkeyvideovirtualtourturkeymekan360mekan