AKHİSAR ÇEŞME

Manisa sivil mimarisi Spil Dağı’nın kuzey etekleri ile Gediz Irmağı’na kadar uzanan ovada hafif eÄŸimli bir alanda yer almaktadır. Kaynaklarda bu evlerin bahçe içerisinde iki katlı olduÄŸu yazılıdır. BaÄŸlık ve bahçelik içerisindeki bu evlerden ötürü ÅŸehre Bahçekent ismi de verilmiÅŸtir. XVI.yüzyılda Manisa’ya gelen Kâtip Çelebi Cihannüma isimli eserinde bu evlerle ilgili bilgi vermektedir. Ona göre ÅŸehrin her yanının bostanlık, baÄŸlık ve bahçelik olduÄŸu, halkın yaz aylarında baÄŸlara gittiÄŸi yazılıdır. Evliya Çelebi de Manisa’nın ÅŸaşılacak derecede mamur olduÄŸuna deÄŸinmiÅŸtir: "Kalenin bulunduÄŸu puslu dağın eteÄŸinde, doÄŸudan batıya, Bursa ÅŸehri gibi kurulmuÅŸ müzeyyen bir ÅŸehirdir. 6.660 kadar güzel evlerden meydana gelmiÅŸ, tamamı 60 mahalledir. Büyük saraylar ile süslü ÅŸehir baÅŸtan baÅŸa kiremit ile örtülü güzel ve temiz altlı üstlü iki katlı evlerle hoÅŸ görünümlüdür. Bunlar birbiri üzerine Kale Dağı’na yapışmış hanelerdir. Yüzleri baÅŸtan baÅŸa pencere balkon olan evler kuzey taraftaki ovada akan Gediz Nehrine bakar.KurtuluÅŸ Savaşı sırasında Manisa Yunan iÅŸgaline uÄŸramış ve Yunanlılar çekilirken ÅŸehri yakmışlardır. Bu yüzden de Manisa evleri ile ilgili örnekler il merkezinde günümüze gelememiÅŸtir. 1922 yılında yapılan bu yangından sonra ÅŸehir yeniden yapılırken o dönemin belediyesi eski evleri örnek alarak üç ev yaptırmıştır. Bununla beraber Manisa evleri tek katlı veya hanaylı denilen iki katlı taÅŸ avlulu yapılardır. Bunlar dar ve çıkmaz sokakların iki yanına sıralanmıştır. Yüksek avlu duvarları ile sokaktan ayrılan bu yapıların biri küçük, diÄŸeri büyük olmak üzere iki kapıları bulunuyordu. Bunlardan büyük kapılar at arabalarının veya develerin geçebileceÄŸi büyüklükte idi. Evlerin avlusu taÅŸ olup, çoÄŸu kez buraya bir de çeÅŸme yerleÅŸtirilmiÅŸtir. Avluya bakan hayat denilen büyük ve önü açık odalar çıkmalı olup, içerisinde yüklükler, dolaplar, raflar, sedirler ve kafesli pencereleri bulunuyordu. Ä°ki katlı evlerde ortada bir sofa bunun iki yanında da odalar sıralanmıştır. Türk sivil mimarisinde Karnıyarık olarak isimlendirilen bu tür yapıların sıra halinde dışarıya açılmış dikdörtgen söveli pencereleri ve demir kepenkleri bulunuyordu. Manisa halkı yaz aylarında baÄŸlara göç ettiÄŸinden baÄŸ tipi evler yörede özellik kazanmıştır. Bu evler taÅŸlıklı olup, bazıları üst üste iki odadan meydana gelmiÅŸtir. Bunlara kule tipi evler ismi verilmiÅŸtir. BaÄŸ evlerinde demir kepenkler pencerelerde kullanılmış, evlerin içerisine de fırınlar konulmuÅŸtur.

• 81 sokak