İzmir Kuş Cenneti; İzmir’in 25 km. kuzeybatısında, Gediz Nehrinin eskiden döküldüğü yerde, tuzcul ve tatlı su ekosistemleri, koylar, tuzlalar ve lagünler(dalyan)’den oluşan 40.000 ha.’lık Gediz Deltası içinde 20.400 ha. alanı sulak alandır.

 

Gediz deltasının binlerce yıl süren doğal oluşumu sırasında, birçok lagün, gölcük ve bataklık meydana gelmiştir. Bunlar içinde en önemlileri Kırdeniz, Homa ve Çilazmak lagünleridir. İzmir Kuş Cenneti, derinlikleri 20-150 cm. arasında değişen ve I. Derece Doğal Sit Alanı olan bu lagünleri sınırları içine almaktadır. Kırdeniz Lagünü, eski adı Agria limanı olan Kırdeniz Limanının hemen güneyindedir. Saha hudutları dışında ve güneydoğuda yer alan Ragıppaşa lagünü ise insan eliyle yapılmıştır. Sahanın sahip olduğu ekosistemler sayesinde içinde barınan yüzlerce kuş türü ve çok sayıda kuş popülasyonu eski yıllardan beri avcıların ilgisini çekmiş ve yıllarca usulsüz kaçak avcılık yapılmıştır. Ancak 1980 yılında Orman Bakanlığı İzmir Teşkilatı av koruma çalışmalarını başlatmış; sahaya araç, gereç, personel tahsis etmiş, jandarma teşkilatı ile de müşterek çalışmalar yaparak kaçak avcılığı engellemiştir. İçinde 288 tür kuşu barındırmaktadır. Yapılan son sayıma göre farklı cinslerde yaklaşık 90.000 kuş görülmüştür.

 

Sit Alanı, doğal sazlıkları oluşturan kısım I. Derece Doğal Sit Alanı ve yaban hayatı koruma sahasının geri kalan kısmını da II. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmiş, 1999 yılında da II. Derece olan kısmın tamamı I. Derece Doğal Sit Alanına dönüştürülmüştür. Çevre Bakanlığı da İzmir Kuş Cenneti‘ni de kapsayan Gediz Deltasını 1998 yılında sulak alanların korunması ileilgili olan Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamına dâhil etmiştir.28.03.2007 tarihinde Bakan oluru ile Yaban Hayatı Koruma Sahası statüsü kaldırılmıştır.

 

İzmir Kuş Cenneti sahasında; tuzlu su ekosistemi (dalyanlar ve Çamaltı Tuzlası havuzları), tatlı su ekosistemi (sazlıklar), otlak sahaları ve tepelik kısımlar olmak üzere 4 tip ekosistem bulunmakta, ayrıca tatlı ve tuzlu suların geçiş yaptığı kısımlarda da acı su ekosistemine de rastlanmaktadır.Sahada bir Ziyaretçi Merkezi, Koruma Binası ve bölgenin değişik yerlerinde 9 adet Kuş Gözlem Kulesi, 3 adet Kuş Gözlem Kulübesi bulunmaktadır.