BaÅŸakÅŸehir ilçesinin, Åžahintepe, Kayabaşı, Åžamlar, Güvercintepe, AltınÅŸehir’i içine alan bölgesinin bilinen en eski adı Azatlık’dır. Bu isim, Åžamlar Baruthanesi’nde çalışan Ermenilerin Osmanlı yönetimince 1. Sınıf vatandaÅŸ sayılması ile azat edilenlerin yeri manasında, bölgenin Azatlık olarak adlandırılmasından gelmektedir. MeÅŸrutiyetin ilanından sonra Arnavut Kökenli Resneli Niyazi Bey bölgedeki Ermenileri göndererek arazinin sahibi olmuÅŸtur. Bu dönemde ismi geçen bölgelerin tamamı için Resneli ÇiftliÄŸi ismi kullanılmıştır.
Ä°lçede bulunan ve en saÄŸlıklı biçimde günümüze ulaÅŸan eser Resneli ÇiftliÄŸi'dir. Baruthane binaları ve etrafındaki arazi MeÅŸrutiyet yıllarında Hazine-i Hassa’dan Resneli Niyazi Bey ailesine geçmiÅŸ ve 1950 yıllarına kadar Resneliler ÇiftliÄŸi adıyla bu aile mülkiyetinde kalmıştır. Son sahibinin 1952'ye doÄŸru ölümü üzerine mirasçılar arasında paylaşılarak ayrı ayrı parsellenip satılmış, yerlerine modern siteler yapılmaya baÅŸlanmıştır.
Ä°stanbul'daki bilinen ilk yerleÅŸim yeri olan Yarımburgaz, halk arasında bilinen popüler adıyla AltınÅŸehir MaÄŸarası, Ä°stanbul’dan 22 Km. kadar uzaklıktadır. Halkalı yakınlarındaki AltınÅŸehir mevkiinde, kayalık bir tepenin bayırında Kayabaşı yolu üzerinde yer alan maÄŸarada alt paleotik çaÄŸa ait kalıntılar ve Bizans dönemine ait bir kilise kalıntısı bulunmakla birlikte bu kalıntılar zamanla tahribata uÄŸramıştır. MaÄŸaranın güneyindeki, taÅŸ ocakları yarığı birçok yerli sinema filmine mekân olmuÅŸtur. Åžamlar Bendi ve Baruthanesi, Osmanlı döneminde yapılmış ve günümüze gelmeyi baÅŸarmıştır.
Azatlı Baruthanesi ve Åžamlar Bendi, AltınÅŸehir / Yarımburgaz MaÄŸaraları, Resneli ÇiftliÄŸi bölgedeki tarihi mekânlardır.
Ä°lçede zamanında bir Bulgar’ın çiftliÄŸi olan HoÅŸdere (o zamanki adı Bojdar), Türk-Rus Savaşı'nda (93 Harbi) Bulgaristan’dan kaçan üç haneli bir Türk aileye ev sahipliÄŸi yapar. Bir müddet sonra o üç aile ÅŸimdiki BoÄŸazköy tarafından toprak satın almaya baÅŸlar. 1923-1927 yılları arasında mübadele olur. Bulgaristan ve Yunanistan’dan yaklaşık 30 aile ile Romanya’dan bir iki aile muhacir gelir. Köyün yüzde 90-95' i muhacirlere dağıtılır. Bojdar, bu dönemden 2. Dünya Savaşı' nın hüküm sürdüÄŸü yıllara kadar BoÅŸdere daha sonra da HoÅŸdere olarak anılır.
“Ispartakule Mekii” diye bilinen bölge ise; Ä°stanbul’u Avrupa’ya baÄŸlayan tren yolunun Halkalı’dan sonraki istasyona verilen “Ispartakule Ä°stasyonu”, “Ispartakule ViyadüÄŸü” ve “Ispartakule ÇiftliÄŸi” olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat yapılan araÅŸtırmalarda, “Belgrad-Ä°stanbul Yolu” olarak bilinen yolun üzerinde de bu isimlere rastlandığı görülmektedir.
Bölgede çeÅŸitli zamanlarda yapılmış olan araÅŸtırmalar, BahçeÅŸehir çevresinde prehistorik dönemlerden baÅŸlayıp günümüze kadar gelen önemli buluntuların varlığınıda ortaya koymaktadır. Ä°stanbul Arkeoloji Müzeleri MüdürlüÄŸü’nce yapılmış olan bir kazıda, ÅŸu anki Yamaç Villaları’nın olduÄŸu bölgede; Roma dönemine ait, kayaya oyulmuÅŸ Kaya Mezarları’nın varlığı tespit edilmiÅŸtir. Ancak eldeki bulgulara dayanılarak; mezara çevrilmeden önceki dönemlerde bu kaya oyuÄŸunun prehistorik dönemlerde kullanıldığı sanılmaktadır.
